700-500 pne. - początki osadnictwa w Czeladzi
1 sierpnia 1228 - pierwsza udokumentowana wzmianka o Czeladzi, w wydanym w Rybniku przez księcia Kazimierza z Opola akcie o zrekompensowaniu palatynowi Opola - Klemensowi jego wydatków poniesionych w związku z pracami przy obwarowaniu opolskiego zamku.
5 sierpnia 1243 - na wiecu nad Myrawą, książe Konrad Mazowiecki potwierdził posiadłości klasztoru w Staniątkach. W akcie tym jest wymieniona m.in. Czeladź (oryg. CELAD) nad rzeką Brynicą z bobrami i karczmą.
28 maj 1260 - książe Władysław Opolski odkupuje Czeladź od klasztoru w Staniątkach.
24 czerwiec 1257 - Władysław, książe Opola wydaje w Czeladzi akt pozwalajacy zakonowi Bożogrobców z Miechowa na lokowanie wsi Chorzów i Białobrzezie na prawie teutońskim (niemieckim)
27 wrzesień 1262 - dokumentem wydanym w Czeladzi, Władysław, książe Opola potwierdza sprzedaż udziału we wsi Milowice na rzecz klasztoru w Henrykowie przez braci Bogusza i Pawła Brukalich. Jako jeden ze świadków w tym akcie wymieniony jest Stephanus - rector ecclesie z Czeladzi.
12 czerwiec 1268 - wydanie w Czeladzi przez Władysława, księcia Opola aktu potwierdzającego Benedyktynom darowizny poczynione na rzecz ich kaplicy w Orłowej (Śląsk Zaolziański)
21 październik 1308 - Jan Muskata, biskup krakowski na mocy aktu wydanego w Czeladzi, udzielił Janowi Saksończykowi inwestury na probostwo parafii św. Małgorzaty pod Bytomiem
1318 - Czeladź przechodzi spod panowania książąt bytomskich do Księstwa Cieszyńskiego
16 czerwiec 1359 - cesarz Karol IV potwierdził układ umożliwiający księciu Przemkowi z Cieszyna zakup miasta Siewierza wraz z całą okolicą (także z Czeladzią) za 2300 grzywien od księcia Bolka II na Fuerstenbergu
wrzesień 1364 - przez Czeladź przejeżdża cesarz Karol IV, podążający z Bytomia do Krakowa. Zjazd krakowski wiązał się z organizowaniem koalicji antytureckiej i zgromadził kilku królów i wielu książąt i możnowładców z krajów zagrożonych turecką ekspansją
21 kwiecień 1366 - Przemysław, książe cieszyński i bytomski, świadczy o utrzymaniu nadań lennych od cesarza Karola IV. Wśród posiadłości i dóbr, obok połowy miast: Gliwic i Bytomia, a także Toszka, Pyskowic, Siewierza i Świbia, w dokumencie tym wymieniona jest Czeladź (Czeles).
10 kwiecień 1411 - zawarcie tzw. ugody względem stawu wójtowskiego pod Milowicami, w parafii Czeladź. Akt ten potwierdzony przez Bolkona, księcia Cieszyna zaświadcza, że posiadłości miasta Czeladź znajdowały się również na zachodnim brzegu Brynicy.
24 grudzień 1443 - na ten dzień datowany jest akt kupna-sprzedaży Księstwa Siewierskiego. Wtedy to biskup Zbigniew Oleśnicki nabył księstwo od Wacława I, księcia Cieszyna. Sprzedaż dotyczyła także Czeladzi,która w tym czasie była jednym z trzech miast Księstwa Siewierskiego
2 wrzesień 1452 - na mocy zawartego w Sieradzu aktu rozejmowego pomiędzy Kazimierzem, królem Polski a książętami opolskimi : Bernardem, Polesławem i Mikołajem - "miejsce zwyczajowe" między miasteczkami Będzinem i Czeladzią jest znowu terenem spotkania przedstawicieli obydwu stron dla dokonania ustaleń szczegółowych
1529 - zakończenie budowy kościoła murowanego, który przetrwał do 1916 roku
21 styczeń 1539 - Piotr Gamrat, biskup krakowski, wydaje w Krakowie akt kościelny, na mocy którego wierni składający ofiary na naprawę konstrukcji i budynku kościoła parafialnego w Czeladzi pw św. Stanisława Biskupa i Męczennika, otrzymają 40 dni odpustu. Dokument upoważnia do przeprowadzenia podobnej akcji innych także biskupów polskich i jest wydany także w ich imieniu. Ten dokument jest najstarszym zabytkiem piśmiennictwa jaki zachował się w Czeladzi.
1567 - powstanie zboru ariańskiego Braci Polskich - budynek do dziś stoi przy ul. Rynkowej
22 listopad 1574 - biskup krakowski i książe Siewierza Franciszek Krasiński udziela miastu Czeladź przywileju na mocy, którego w zamian za udział w budowie nowego mostu na Brynicy, miasto otrzyma część opłat mostowych
styczeń 1588 - Rotmisztrz gabriel (Hawryło) Hołubek stacza pod Czeladzią bitwę z wojskami Maksymiliana Habsburga. Całkowitemu zniszczeniu uległa wieś Jakubowice położona niegdyś na południowym zachodzie od Czeladzi.
9 marzec 1589 - w czeladzkim ratuszu podpisano tzw. "Pakta będzińskie", które były wynikiem negocjacji polsko-austriackich, prowadzonych w Będzinie i Bytomiu, a dotyczących rezygnacji arcyksięcia Maksymiliana Habsburga z pretensji do tytułu króla Polski.
10 listopad 1590 - biskup krakowski i książe Siewierza Piotr Myszkowski, wydaje w Bożęcinie przywilej dla miasta Czeladzi, uwalniający je od obowiązku brania słodów z zamku siewierskiego
1598 - pierwsza pisemna wzmianka w aktach wizytacji dekanatu bytomskiego o istnieniu szkoły w Czeladzi
7 maj 1617 - zakończyła pracę komisja graniczna i odbył się sąd rozjemczy w sprawie gruntów czeladzkich na zachodnim brzegu Brynicy
7 grudzień 1623 - zniszczenie miasta przez oddziały biorące udział w wojnie trzydziestoletniej
5 listopad 1634 - komisja mieszana sporządza protokół zawierający ocenę argumentów użytych w sporze o zachodnia granicę miasta pomiędzy mieszczanami czeladzkimi a Wojciechem Mieroszewskim. Protokół sporządzono w Michałkowicach.
30 maj 1636 - książe siewierski bp Jakub Zadzik ustanawia w Czeladzi trzykrotne jarmarki i określa ogólne zasady działalności handlowej
19 sierpień 1653 - przez Czeladź przejeżdża z orszakiem i wojskiem król Jan III Sobieski zdążający na odsiecz Wiednia.
28 maj 1671 - biskup i ksiąze Siewierza Andrzej Trzebicki wydaje dla rzemeślników różnych branż przywilej cechowy stanowiący jak gdyby konstytucję czeladzkiego rzemiosła. W Czeladzi były wtedy cechy : szewskki, kowalski, sukienniczy, knazi, kuśnierski, bednarski i rzeźniczy.
27 lipca 1697 - przez Czeladź przejeżdża w drodze na Kraków, książę saski August Fryderyk II Mocny, powołany na tron Polski
1750 - powstanie cmentarza parafialnego przy ul. Nowopogońskiej
3 czerwiec 1766 - rocznica nadania przywileju cechowego rzeźnikom z Czeladzi przez Kajetana Sołtyka biskupa krakowskiego, księcia siewierskiego
10 październik 1786 - mieszkańcy Czeladzi składają na ręce Lustratorów Rzeczypospolitej swoje postulaty, tzw. "dezyderya", przedstawiające najważniejsze problemy hamujące rozwój miasta i zawierające wnioski zmierzające do poprawy sytuacji
24 styczeń 1789 - nadanie przez Michała Poniatowskiego, arcybiskupa i księcia Siewierza, indygentu wójtowi czeladzkiemu Gabryelowi Bodurkieiczowi za jego zasługi w sprawowaniu tego urzędu oraz za zasługi jego krewnego - Kazimierza Bodurkiewicza w służbie dwóch kolejnych biskupów krakowskich (A. Załuskiego i K. Sołtyska).
27 kwiecień 1792 - król Stanisław August Poniatowski wydaje przywilej na mocy, którego Czeladź otrzymuje status wolnego miasta Rzeczypospolitej
23 styczeń 1793 - Czeladź, na skutek rozbiorów, przechodzi pod panowanie Prus do nowej jednostki administracyjnej Neu-Schleisen
1 luty 1807 - Czeladź otrzymuje załogę wojskową. Garnizonem dowodzi Jan Nepomucen Sułkowski.
1815 - w wyniku ustaleń Kongresu Wiedeńskiego Czeladź w granicach Królestwa Polskiego, pod rządami carskiej Rosji
1831 - wybucha w mieście epidemia cholery
13 maj 1835 - narodziny pierwszego czeladzkiego Żyda - Michała syna Szime Zyzyk Faska z matki Chai Sury Sztajn
1860 - początek eksploatacji złóż węgla kamiennego na Piaskach
14 luty 1863 - do Czeladzi przybywa porucznik Chmieliński i przeprowadza werbunek tutejszych obywateli do szeregów powstańczych
26 styczeń 1869 - sprzedaż folwarku plebańskiego adwokatowi Ludwikowi Kozłowskiemu, co dało początek powstaniu przyszłej kopalni węgla "Saturn". Początki poszukiwań wegla kamiennego na terenie byłej wsi wsi Jakubowice
1 lipca 1869 - wydany został "Ukaz o przemianowaniu na osady niektórych miast w Guberniach Królestwa Polskiego". Akt ten stanowił podstawę do późniejszego pozbawienia Czeladzi praw miejskich i włączenia jej jako osady do gminy Gzichów.
19 maj 1870 - postanowienie władz carskiej Rosji o pozbawieniu Czeladzi praw miejskich, przemianowaniu na osadę i włączeniu jej do gminy Gzichów
15 września 1874 - urodził się ks. Bolesław Pieńkowski, budowniczy nowego kościoła w Czeladzi i organizator Ochotniczej Straży Pożarnej
3 maj 1879 - powstało Towarzystwo Akcyjne Kopalń "Czeladź" w Paryżu, które nabyło kopalnie węgla kamiennego w Czeladzi - Piaskach
1894 - pierwszy strajk w kopalni "Czeladź" na Piaskach
29 listopad 1896 - urodził się prof. Józef Mazur, czeladzki uczony, fizyk, badacz chmur i mgieł
27 styczeń 1897 - powstała szkoła powszechna kopalni "Saturn" - zwana "Na Skałce"
31 lipiec 1898 - w Czeladzi urodził się Zygmunt Szkocny, twórca najmniejszych książek świata, wpisany do Księgi Rekordów Guinessa, Honorowy Obywatel Miasta
1 kwiecień 1899 - książe zu Hohenlohe - Oehringen sprzedaje kopalnię przemysłowcom łódzkim Scheiblerom, Grohmanom, Biederrmanom i innym tworzącym Spółkę Akcyjną Towarzystwa Przemysłowo - Górniczego "Saturn"
20 grudzień 1901 - papież Leon XIII wydaje dokument dotyczący zasad udzielania odpustów w "miejscu znanym jako Czeladź w diecezji kieleckiej". Dokument ten, wydany w Rzymie, znajduje się w archiwum czeladzkiej parafii
31 maj 1902 - pożar kopalni "Saturn"
1905 - powstanie pierwszej biblioteki publicznej
1905 - oddanie do użytku parku im. Tadeusza Kościuszki
5 luty 1905 - wielka manifestacja robotnicza w Rynku
1906 - Dr Feliks Falkowski zakłada pierwsze gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół"
27 czerwiec 1907 - utworzenie Ochotniczej Straży Pożarnej
1 wrzesień 1908 - otwarcie nowej szkoły powszechnej przy ul. Będzińskiej
1910 - powstanie urzędu pocztowego
1910 - powstanie Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" na Piaskach
1912 - kopalnia "Czeladź" wybudowała przy ulicy Kościuszki dom dla nauczycieli
8 maj 1913 - poświęcenie nowego kościoła pod wezwaniem św. Stanisława BM przez proboszcza tej parafii ks. Antoniego Bożka
3 sierpień 1914 - wkroczenie wojsk niemieckich do Czeladzi podczas I wojny światowej
1915 - założenie cmentarza żydowskiego przy ul. Będzińskiej
1916 - utworzenie szpitala zakaźnego przy ul. Reymonta
1917 - W wyniku zerwania liny wyciągowej szybu "Piotr" w kopalni "Czeladź" ginie 12 górników. Wypadek nastąpił na skutek nieprzestrzegania przez niemieckich okupantów bezpiecznych warunków pracy.
1917 - zburzenie przez Niemców zabytkowej karczmy na Rynku.
2 maj 1917 - strajk pracowników kopalni "Saturn", kierowany przez Polski Związek Zawodowy Robotników Przemysłu Węglowego, w wyniku którego uzyskano podwyżki płac i przydziałów żywności
11 listopad 1918 - Polska Organizacja Wojskowa rozbroiła załogę niemiecką w Czeladzi
10 marzec 1919 - krwawe starcie 7 kompanii 11 pułku piechoty WP z oddziałami niemieckimi na obszarze pomiędzy kopalnią "Saturn" a siemianowickim parkiem Pszczelnik
1920 - powstanie szkoły policyjnej na Piaskach, później szkoła podstawowa nr 6
19/20 sierpień 1920 - do II Powstania Śląskiego zaciąga się kilkunastu czeladzian. Komendantem II batalionu zostaje mianowany Karol Gajdzik z "Saturna"
1921 - zorganizowanie przy Macierzy Polskiej klubu sportowego "Brynica"
1921-1929 - regulacja rzeki Brynicy przez czeladzkie kopalnie
1922 - powstają drużyny piłkarskie: "Harcerze", "Piaski" i klub sportowy "Zenit"
28 sierpnia 1922 - odwiedzający Katowice marszałek Józef Piłsudski spotkał się w Czeladzi z Pawłem Dehnelem, sztygarem kopalni "Saturn", który podczas zaborów przeprowadzał Piłsudskiego przez granicę
1924 - organizuje się Czeladzki Klub Sportowy (CKS)
1924 - uruchomiono Fabrykę Ceramiki "Józefów"
1924 - ukończono budowę kościoła na Piaskach
3 kwiecień 1924 - zginęli na Piaskach od kul policji robotnicy kopalni "Czeladź" Leon Janson, Stanisław Łaganowski, Izydor Romańczyk i Leon Stelmasiński. Policja strzelała do protestujących pod biurem głównym kopalni pracowników, domagających się wypłaty zaliczki i podwyżki płac.
1925 - instalacja oświetlenia elektrycznego - najpierw ulicznego, potem w instytucjach i bu dynkach mieszkalnych
11 lipca 1927 - wybory samorządowe w Czeladzi zakończone sukcesem bloku Jedności Robotniczej
30 marzec 1928 - rozwiązanie Rady Miejskiej w Czeladzi, zdominowanej przez lewicowych działaczy z bloku Jedności Robotniczej i ustanowienie komisarycznego zarządu miasta.
24 grudzień 1928 - nastąpiło uruchomienie linii tramwajowej łączącej Czeladź z Będzinem i Sosnowcem. Do Czeladzi przyjechał pierwszy tramwaj.
1929 - budowa siedziby Ochotniczej Straży Pożarnej, a w niej kina "Czary", później "Uciecha"
26 wrzesień 1932 - spotkanie w Parku Jordanowskim gen. Józefa Hallera z mieszkańcami
1934 - oddanie do użytku parku "Jordan" urządzonego staraniem kopalni "Saturn"
1 wrzesień 1934 - przekazanie miastu przez kopalnię "Czeladź" budynku szkoły powszechnej nr 5 przy ul. Mickiewicza
9 grudzień 1934 - spis ludności w Czeladzi wykazał : 21003 mieszkańców, w tym 10552 mężczyzn, 1077 osób wyznania mojżeszowego
1 wrzesień 1935 - otwarcie szkoły powszechnej nr 6 w dawnym budynku szkoły policyjnej na Piaskach
wrzesień 1936 - nadanie tytułu Honorowego Obywatela Miasta premierowi RP Sławojowi Składkowskiemu, byłemu miejscowemu lekarzowi
12 styczeń 1938 - ks. Bolesław Pieńkowski otrzymuje tytuł Honorowego Obywatela Czeladzi
5 wrzesień 1939 - zajęcie Czeladzi przez wojska niemieckie
17 lipca 1940 - "krwawa środa" - akcja represyjna zorganizowana przez okupantów niemieckich
29 grudzień 1940 - tragiczna w skutkach eksplozja w łaźni miejskiej, gdzie znajdował się magazym materiałów wybuchowych "Związku Orła Białego"
1941 - wyburzenie przez okupantów niemieckich ratusza na czeladzkim Rynku
18 maj 1941 - wywózka przez Niemców 460 górników z kopalni "Czeladź" do pracy w kopalniach Westfalii
6 grudzień 1941 - w obozie koncentracyjnym Mathausen-Gusen zginął założyciel czeladzkiego harcerstwa harcmistrz Zdzisław Czarnomski
1942 - utworzenie przez Niemców w Czeladzi i na Piaskach obozu dla angielskich jeńców zatrudnianych w kopalniach
19 maj 1943 - likwidacja przez okupantów niemieckich czeladzkiego getta żydowskiego, utworzonego 21 czerwca 1941 w obrębie ulic Żwirki i Wigury, Kamiennej i Żytniej
13 wrzesień 1943 - aresztowanie przez Niemców tzw. potulickich dzieci wraz z rodzicami w ramach akcji wysiedleńczej "Oderberg""
1 sierpień 1944 - zmarł ks. Bolesław Pieńkowski
27 styczeń 1945 - oddziały Armii czerwonej wkraczają do miasta, okupant hitlerowski ustępuje
1947 - budowa na Piaskach osiedla 450 "fińskich domków"
1 maj 1951 - rozpoczęcie budowy osiedla przy ul. Grodzieckiej
1 wrzesień 1954 - powstanie Liceum Ogólnokształcącego przy ul. Reymonta 80. Pierwszym dyrektorem został Stefan Łabuz
1 wrzesień 1957 - ks. bp Zdzisław Goliński konsekruje kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej na Piaskach
30 kwiecień 1958 - otwarcie nowego szpitala, powstałego z inicjatywy dra Mariana Wiśniewskiego, który został jego pierwszym dyrektorem. Szpital nosi jego imię.
28 wrzesień 1958 - konsekracja kościoła św. Stanisława BM przez ks. bpa częstochowskiego Józefa Golińskiego
26 lipca 1959 - uroczyste przekazanie szkoły - pierwszej w Polsce "Tysiąclatki" w Czeladzi Piaskach
listopad 1963 - uroczyste otwarcie szkoły nr 8 w Czeladzi z udziałem wojewody gen. Jerzego Ziętka
1970 - przeniesienie siedziby władz miejskich do nowego budynku przy ul. Katowickiej 45
21 maj 1970 - zmarł dr Stanisław Trznadel, znany piaskowski lekarz, który narażając życie uratował wiele osób przed wywiezieniem do Niemiec podczas II wojny światowej
wrzesień 1970 - odsłonięcie w Jerozolimie pomnika ku czci pomordowanych w czasie II wojny światowej czeladzkich Żydów, na Górze Syjon w Dolinie Zagłady
10 grudzień 1971 - oddano do użytku nowy gmach Miejskiej Biblioteki Publicznej przy ul. 1 Maja 27
1 styczeń 1973 - połaczenie kopalni "Czeladź" z kopalnią "Milowice", powstaje kopalnia "Milowice-Czeladź"
1974 - rozpoczęcie budowy Zakładu Tworzyw Sztucznych ERG
1 wrzesień 1974 - oddanie do użytku budynku zespołu szkół ponadpostawowych przy ul. Grodzieckiej 29
1 styczeń 1976 - połaczenie kopalni "Milowice-Czeladź" z kopalnią "Czerwona Gwardia"
26 lipiec 1978 - Czeladź odwiedza pierwszy polski kosmonauta Mirosław Hermaszewski
25 stycznia 1983 - powstaje Stowarzyszenie Miłośników Czeladzi, a pierwszym przewodniczącym Zarządu został wybrany mgr inż. Władysław Kwaśniak
28 maj 1985 - erygowanie parafii pod wezwaniem św. Mateusza Apostoła. Pierwszym proboszczem był ks. Jan Kantor.
14 lipiec 1985 - proboszczem czeladzkiej parafii św. Stanisława BM zostaje ksiądz Mieczysław Oset, dotychczasowy proboszcz w Łagiszy
30 kwiecień 1986 - erygowanie parafii św. Wojciecha dekretem biskupa częstochowskiego Stanisława Nowaka. Proboszczem zostaje ks. Józef Klekot.
8 maj 1988 - wznowienie kultu i intronizacja obrazu Czeladzkiej Matki Boskiej Pocieszenia w kościele św. Stanisława BM
24 lipiec 1989 - erygowanie dekretem biskupa częstochowskiego Stanisława Nowaka, parafii Archaniołów Michała, Gabriela i Rafała na Piaskach. Pierwszym proboszczem był ks. Mirosław Siółko, a budowę kościoła rozpoczął ks. Janusz Grela.
1 styczeń 1990 - przywrócenie czeladzkiej kopalni nazwy "Saturn"
27 maj 1990 - wybory do Rady Miejskiej i zdecydowane zwycięstwo Komitetu Obywatelskiego "Solidarność". Przewodniczącą Rady zostaje wybrana Teresa Kosmala, a burmistrzem Eugeniusz Bliźnicki.
3 maj 1991 - odsłonięcie i poświęcenie na pomniku zbudowanym w 1960 r. tablicy ku czci "Czeladzian poległych za wolność i niepodległość Ojczyzny"
lipiec 1991 - ukazuje się pierwszy numer "Echa Czeladzi"
13 kwiecień 1992 - ustanowienie Nagrody Miasta Czeladź dla zasłużonych mieszkańców
8 maj 1994 - odsłonięcie i poświęcenie tablicy w kościele św. Stanisława BM ku czci ks. Bolesława Pieńkowskiego, budowniczego tego kościoła
24 stycznia 1995 - pożar w zakładach sanitarnych "Józefów"
10 sierpnia 1995 - odsłonięcie obelisku przy ul. Katowickiej, w miejscu gdzie stała bożnica żydowska
31 grudzień 1996 - likwidacja Kopalni Węgla Kamiennego "Saturn"
8 grudzień 1997 - otwarcie Centrum Handlowego M1
1 styczeń 1999 - w wyniku zmian administracyjnych Czeladź zostaje włączona do powiatu będzińskiego w województwie śląskim
2 maj 2000 - tytuł Honorowego Obywatela Czeladzi otrzymuje Zygmunt Szkocny
3 maj 2000 - pierwszy Festiwal "Ave Maria"
27 wrzesień 2000 - odsłonięcie obelisku przy pętli tramwajowej ku czci poległych w czasie II wojny światowej członków czeladzkiego Związku Orła Białego
1 styczeń 2001 - rozpoczyna działalność Centralny Zakład Odwadniania Kopalń w Czeladzi-Piaskach
2 maj 2001 - godność Honorowego Obywatela Czeladzi otrzymał Janusz Domagalik
9 maj 2001 - odsłonięcie i poświęcenie w kościele Matki Bożej Bolesnej tablicy ku czci pomordowanych mieszkańców Czeladzi - Piasków w czasie II wojny światowej za udział w Związku Orła Białego
Świetnie napisane. Pozdrawiam serdecznie.
OdpowiedzUsuń